Người dân dải đất vùng cao Tây Bắc vẫn lưu truyền câu chuyện về loài cây cứ đau hầu họng là đồng bào nơi đây lại lấy về chế biến để uống. Những câu chuyện về cúc lục lăng được truyền miệng từ đời này qua đời khác như 1 loại thảo dược quý, những công trình nghiên cứu y học hiện đại đã đào sâu tác dụng chữa bệnh của cúc lục lăng lại càng khiến nhiều người bất ngờ. Rất nhiều đặc tính quý của cây thuốc được biết đến như khả năng kháng virus mạnh, tiêu viêm, giải độc.
Cúc lục lăng – loài thảo dược quý ít người biết đến
Cúc lục lăng là cây thân mập 6 cạnh màu lục sẫm, cứng, phân nhánh nhiều, có rãnh dọc và có cánh sống lâu năm, cao dưới 1m. Cánh rộng 4-5 mm, mọc suốt dọc thân, không khía răng, màu lục sẫm. Lá mọc so le, không cuống, hình mác, dài 2 – 8 cm, rộng 0,5 – 2 cm, gốc thuôn, đầu tù hoặc nhọn, mép khía răng, hai mặt có lông mịn áp sát và tuyến tiết. Cụm hoa mọc ở đầu ngọn và kẽ lá, lá bác nhọn xếp thành nhiều hàng, hoa màu trắng, cao 6-7 mm. Hoa cái nhiều, hoa lưỡng tính tầm 8-12 bông; mào lông màu trắng, rụng sớm; tràng hoa cái có 4 răng nhọn, tràng hoa có 5 thuỳ, 5 nhị và bầu nhẵn
Theo bác sĩ Hoàng Sầm – chủ nhiệm đề tài nghiên cứu Cúc Lục Lăng, Viện trưởng Viện Y học bản địa cho biết: “ Cúc lục lăng tên khoa học là Laggera pterodonta, danh pháp hai phần: Laggera alata, là một loài thực vật thuộc họ Cúc (Asteraceae). Trong đó phân đoạn 14 của Cúc lục lăng đã được khẳng định có khả năng phổ rộng hoạt động của virus cúm(một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm họng, viêm amidal). Các cơ chế dược lý cho thấy phân đoạn thứ 14 hoạt động mạnh trong 6h đầu tiên có khả năng ức chế sự sao chép và phát triển của virus gây bệnh, đồng thời ức chế hoạt động của xytokine và chemokine. Xytokine và chemokine là các phân tử protein có tác dụng khởi động viêm.
Nếu dập tắt được tín hiệu của các phân tử này, có nghĩa là tình trạng viêm sẽ bị loại bỏ hoàn toàn. Điều đó đồng nghĩa với việc nếu sử dụng cúc lục lăng trong 6 giờ đầu, các tác nhân gây bệnh sẽ hoàn toàn bị đẩy lùi nhanh chóng, tránh được các triệu chứng khó chịu cũng như tình trạng sưng viêm do viêm họng, viêm amidan gây ra. Ngoài ra tinh dầu trong cúc lục lăng còn có khả năng sát khuẩn tại chỗ, giúp làm lành các vết sưng viêm tại hầu họng, rút ngắn quá trình điều trị.
Qua những thí nghiệm lâm sàng. Cúc lục lăng đã được chứng minh có tác dụng ức chế virus gây viêm amidan, viêm họng nhờ phân đoạn Sesquiterpure bằng con đường NF-kB và p38. Đây đều là những hợp chất an toàn có thể ứng dụng rộng rãi trong các loại thuốc kháng virus, chống viêm trong điều trị viêm amidan, viêm họng.”
