Ngày 06/04/2018 Bệnh viện đa khoa Hùng Vương tiếp nhận khám và điều trị cho bé trai 11 tuổi (Hạ Hòa – Phú Thọ) vào viện trong tình trạng đau, mất vận động chân trái, biến dạng đùi, nắn có điểm đau chói, lạo xạo xương, bàn chân đổ ngoài. Qua các cận lâm sàng các Bác sỹ chẩn đoán bé bị gãy kín 1/3 dưới đùi trái, đa thương tích . Theo lời kể của gia đình bé bị ngã cầu thang tại trường học khi đang chơi đùa cùng các bạn tại trường học, chưa được xử trí gì đưa ngay tới bệnh viện. Bệnh nhân đã được phẫu thuật và tình trạng ổn định sớm được ra viện trong vài ngày tới.
Bác sỹ Ngô Hữu Hùng – Phó khoa ngoại BVĐK Hùng Vương cho biết: “ Gần đây trường hợp các bé bị tai nạn do chơi đùa mất kiểm soát gây thương tích nghiêm trọng khá phổ biến, các bé thường chưa được xử lý sơ cứu tại chỗ trước khi vào viện, tình trạng này khá nguy hiểm, việc sơ cứu tại chỗ khi gặp tai nạn rất quan trọng trong việc cầm máu, điều trị vết thương của bệnh nhân”.
Để tránh trường hợp xấu có thể xảy ra, cha mẹ, thầy cô nên trang bị những kiến thức cơ bản về sơ cứu khi trẻ gặp tai nạn.
Mục đích và nguyên tắc cố định gãy xương:
Mục đích:
+ Làm cho bệnh nhân đỡ đau và phòng ngừa sốc. Chính vì thế tuyệt đối không vận động phần bị tổn thương nếu không cần thiết.
+ Cố định tạm thời gãy xương giảm bớt nguy cơ gây thêm các thương tổn mạch máu, thần kinh, cơ, da…
+ Trong trường hợp gãy hở: băng kín các vết thương giúp phòng ngừa nhiễm khuẩn.
+ Phòng và chống sốc cho nạn nhân
Nguyên tắc:
+ Nẹp phải đủ dài để bất động chắc khớp trên và khớp dưới chỗ gãy.
+ Không đặt nẹp trực tiếp sát vào da nạn nhân, đầu nẹp, các chỗ mấu lồi của đầu xương phải lót bông rồi mới đặt nẹp.
+ Nẹp phải được cố định chặt vào chi bị thương thành một khối.
+ Các nút cố định ở trên ổ gãy, dưới ổ gãy, trên ổ gãy 1 khớp, dưới ổ gãy 1 khớp, riêng với gãy xương đùi bất động 3 khớp
+ Bất động chi theo tư thế cơ năng – thuận lợi đơn giản (chi dưới duỗi 180o, chi trên gấp khuỷu 90o).
+ Gãy hở, gãy nội khớp phải bất động theo tư thế gãy, không kéo nắn, ấn đầu xương gãy vào trong, nếu có tổn thương động mạch phải đặt garo tuỳ ứng, sau khi cố định tiến hành băng vết thương (gãy hở).
+ Gãy kín phải nhẹ nhàng, cẩn thận khi tiến hành cố định. Phải có người phụ kéo chi liên tục bằng 1 lực không đổi cho tới khi cố định xong.
+ Không nên cởi quần áo nạn nhân. Nếu cần phải bộc lộ vết thương thì cắt quần áo theo đường chỉ.
+ Nếu phải cởi thì cởi bên lành trước.
+ Sau khi cố định xong buộc khăn chéo treo lên cổ đối với chi trên, buộc hai chi vào nhau đối với chi dưới.
+ Thường xuyên nâng cao chi bị gãy sau khi cố định để giảm sự sưng nề, khó chịu
+ Nhanh chóng, nhẹ nhàng vận chuyển nạn nhân đến cơ sở điều trị, thường xuyên quan sát theo dõi nạn nhân về tình trạng toàn thân đặc biệt là tình trạng tuần hoàn phía dưới ổ gãy.
Dụng cụ để cố định gãy xương:
– Nẹp: Nẹp gỗ, nẹp thomas, nẹp Kramer, nẹp kim loại, nẹp hơi… hoặc nẹp tuỳ ứng như thanh tre, thanh gỗ, gậy…
– Băng: To bản dùng để buộc, giữ nẹp ôm lấy phần thân cố định hoặc dây vải chắc (chi trên dùng 3 dây, cẳng chân dùng 7 dây, đùi dùng 10 dây).
– Bông: Bông mỡ hoặc đệm mềm để đệm các vùng nẹp tiếp xúc với đầu xương, nẹp, có thể dùng vải hoặc giấy mềm thay thế
– Khăn chéo: Để treo tay
Các bước sơ cứu nạn nhân gãy xương:
+ Đưa nạn nhân ra khỏi nơi bị nạn.
+ Đặt nạn nhân nằm ở tư thế thuận lợi.
+ Chống sốc cho nạn nhân (nếu có).
+ Bộc lộ vùng bị thương, quan sát đánh giá, xác định vị trí tổn thương
+ Băng vết thương nếu có rách da gây chảy máu (gãy xương hở).
+ Cố định xương gãy bằng nẹp.
+ Nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
+ Quan sát và theo dõi tình trạng của nạn nhân.
