Khi nội soi đại tràng phát hiện polyp, có thể thực hiện cắt ngay không? Đây là điều nhiều người bệnh thắc mắc khi được thông báo có polyp trong quá trình nội soi đại tràng – và câu trả lời là: Có thể cắt ngay nếu điều kiện cho phép, nhưng vẫn cần xem xét kỹ từng trường hợp cụ thể.
Polyp đại tràng có thể cắt trong một lần nội soi – vì sao?
Polypectomy (cắt polyp qua nội soi) là một thủ thuật phổ biến được khuyến nghị để phòng ngừa nguy cơ ung thư đại tràng. Nếu phát hiện polyp nhỏ hoặc trung bình, bác sĩ có thể cắt ngay trong cùng một lần nội soi, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm tối đa sự bất tiện cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, quyết định cắt ngay còn phụ thuộc vào một số yếu tố quan trọng:
Quy trình cắt polyp qua nội soi (polypectomy)
Các dụng cụ và phương pháp thường dùng bao gồm:
-
Forceps (kìm sinh thiết): Sử dụng với polyp rất nhỏ (vài mm), bác sĩ dùng kìm để kẹp và loại bỏ.
-
Snare (thòng lọng): Phổ biến nhất – một vòng dây kim loại được luồn qua ống nội soi, tròng vào gốc polyp, siết và truyền điện cao tần để cắt đồng thời cầm máu.
-
EMR (Endoscopic Mucosal Resection): Áp dụng cho polyp lớn, phẳng hoặc không cuống – bác sĩ tiêm dung dịch nâng niêm mạc, sau đó dùng thòng lọng để cắt, giúp tránh chảy máu và thủng.
Sau khi cắt, polyp được gắp qua ống nội soi và gửi xét nghiệm giải phẫu bệnh để xác định bản chất (lành tính, loạn sản hoặc ác tính).
Khi nào nên cắt ngay?
Bác sĩ sẽ thảo luận với người bệnh (hoặc người nhà) về lợi ích và rủi ro của việc cắt ngay, giúp họ quyết định:
-
Kích thước hợp lý: Polyp nhỏ đến trung bình (dưới 2 cm) thường dễ cắt, an toàn và hiệu quả.
-
Số lượng ít: Từ một đến vài polyp, cắt ngay trong cùng một lần nội soi là lựa chọn ưu tiên.
-
Chuẩn bị đại tràng tốt: Đại tràng cần sạch tuyệt đối để đảm bảo quan sát và thao tác an toàn.
-
Tình trạng sức khỏe ổn định: Bệnh nhân không có chống chỉ định như rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông.
Khi nào không nên cắt ngay?
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể trì hoãn cắt polyp:
-
Polyp quá lớn (> 2–3 cm) hoặc có hình thái phức tạp – có thể tiềm ẩn nguy cơ chảy máu hoặc thủng ruột cao. Một buổi hội chẩn liên chuyên khoa (nội, ngoại, ung bướu) sẽ được tổ chức để lên kế hoạch an toàn.
-
Nhiều polyp (ví dụ FAP – đa polyp tuyến gia đình) – sẽ chỉ cắt mẫu đại diện để sinh thiết và sau đó lập kế hoạch điều trị dài hơi, có thể là phẫu thuật cắt đoạn đại tràng.
-
Bệnh nhân đang dùng thuốc chống đông – có thể cần ngưng thuốc theo chỉ định để giảm nguy cơ chảy máu. Nếu chưa đầy đủ, bác sĩ sẽ không cắt ngay mà hẹn lại sau.
-
Chuẩn bị đại tràng chưa tốt – trong trường hợp này, phải chuẩn bị lại và lên lịch nội soi lần sau để đảm bảo an toàn.
Rủi ro và biến chứng có thể gặp
Tuy là thủ thuật an toàn, cắt polyp nội soi vẫn có thể gây ra một số biến chứng nhỏ:
-
Chảy máu: Có thể xảy ra ngay sau khi cắt hoặc vài ngày sau. Hầu hết được kiểm soát kịp thời bằng kẹp clip, Endo loop qua nội soi.
-
Thủng đại tràng: Hiếm nhưng nghiêm trọng. Nếu xử lý qua nội soi không hiệu quả, cần phẫu thuật khẩn cấp.
-
Nhiễm trùng: Còn hiếm nhưng có thể xảy ra – thường được dự phòng bằng kháng sinh sau thủ thuật.
Sau cắt – cần chú ý gì?
Bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn hậu thủ thuật, bao gồm:
-
Chế độ ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu.
-
Nghỉ ngơi phù hợp, tránh gắng sức.
-
Theo dõi các dấu hiệu bất thường: đau bụng dữ dội, sốt, tiêu phân đen/ra máu.
-
Liên hệ ngay với bác sĩ/khoa nội soi nếu có triệu chứng nghi ngờ.
Cắt polyp qua nội soi là bước đi thiết yếu để phòng ngừa ung thư đại tràng. Nếu bạn còn băn khoăn hoặc cần tư vấn chuyên sâu về tình trạng của mình, hãy đặt câu hỏi đội ngũ chuyên gia luôn sẵn sàng hỗ trợ.
