Dự thảo Luật đã sắp xếp lại 25 nhóm đối tượng thành 5 nhóm theo trách nhiệm đóng BHYT gồm: nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng; nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng; nhóm do ngân sách nhà nước đóng; nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng; nhóm tự đóng BHYT.
Trách nhiệm đóng BHYT của quỹ bảo hiểm xã hội đối với người lao động nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi sinh con hoặc nuôi con dưới 6 tháng tuổi, người lao động mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội cũng được bổ sung.
Ngoài ra, dự thảo luật còn thêm quy định giảm dần mức đóng BHYT khi toàn bộ các thành viên trong hộ gia đình tham gia BHYT. Cụ thể: người thứ nhất đóng bằng mức quy định; người thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm đóng lần lượt bằng 80%, 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ sáu trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Luật cũng sửa đổi quy định đối tượng được thanh toán chi phí vận chuyển thống nhất với đối tượng được hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT như người có công với cách mạng; trẻ em dưới 6 tuổi; người thuộc hộ gia đình nghèo… Sửa đổi quy định quỹ BHYT thanh toán đối với trường hợp người có thẻ BHYT đi khám bệnh, chữa bệnh vượt tuyến chuyên môn kỹ thuật trong phạm vi quyền lợi và theo mức hưởng do Chính phủ quy định khi khám bệnh, chữa bệnh nội trú và một số bệnh do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định khi khám bệnh, chữa bệnh ngoại trú.
Thẩm tra dự án luật, UB Các vấn đề xã hội đánh giá, việc sửa luật là cần thiết, tuy nhiên dự thảo Luật cần nghiên cứu các vấn đề như quy định trường hợp được khám sàng lọc hưởng BHYT (sàng lọc khám phụ khoa, sức khỏe khi phụ nữ có thai, sức khỏe thai nhi, trẻ sơ sinh).
Về mức hưởng BHYT, UB này cho rằng, qua 4 năm triển khai Luật BHYT, việc thực hiện cùng chi trả đã dần ổn định, góp phần chống lạm dụng quỹ BHYT và bảo đảm an toàn quỹ. Tuy nhiên, mức cùng chi trả đối với người nghèo, một bộ phận thân nhân người có công chưa hợp lý, do đó, quy định các đối tượng này cùng ở mức chi trả 5% sẽ hợp lý hơn. Tuy nhiên, để khắc phục việc người nghèo khó khăn khi cùng chi trả 5%, nên quy định theo hướng sử dụng quỹ khám chữa bệnh cho người nghèo ở địa phương cùng chi trả 5% để hỗ trợ người nghèo, quy định này cũng sẽ góp phần tránh lạm dụng quỹ BHYT.
Về quy định mức tối đa cùng chi trả khám chữa bệnh BHYT, cơ quan thẩm tra tán thành với dự thảo do Chính phủ trình, theo đó quy định mức cùng chi trả tối đa/năm và gắn với số năm tham gia BHYT liên tục, khi vượt quá mức này thì người bệnh không phải thực hiện cùng chi trả.
“Quy định như vậy sẽ bảo vệ quyền lợi của người tham gia BHYT mắc các bệnh mạn tính, gặp khó khăn trong điều trị bệnh, giúp họ không rơi vào vòng luẩn quẩn đói nghèo, đồng thời căn cứ vào khả năng bảo toàn quỹ, Chính phủ sẽ quy định mức trần cho hợp lý”, bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm UB nêu rõ.
Vấn đề vượt tuyến, trái tuyến gây quá tải ở bệnh viện tuyến trên, hiện đang là vấn đề bức xúc của dư luận xã hội. Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội cũng tán thành dự thảo do Chính phủ trình, quỹ BHYT sẽ chi trả cho trường hợp khám chữa bệnh BHYT trái tuyến, vượt tuyến với các ca bệnh điều trị nội trú, còn với người đi khám ngoại trú thì quỹ BHYT chỉ chi trả một số bệnh, mức chi cụ thể giao cho Chính phủ quy định.
Thực tế cho thấy, Chính phủ đã ban hành quy định cho phép quỹ BHYT chi trả bệnh nhân vượt tuyến, trái tuyến (cả nội, ngoại trú) theo mức 70%, 50%, 30% (tùy hạng bệnh viện). Sau 4 năm thực hiện quy định này, tình trạng vượt tuyến tăng nhanh, từ 3 triệu lượt (2010) lên 9,5 triệu (2011) và 11,6 triệu lượt (2012).
Tình trạng này, một mặt do nhu cầu của người bệnh, mặt khác, các bệnh viện tuyến trung ương do thực hiện tự chủ và chủ yếu thanh toán theo cơ chế phí dịch vụ nên đã nhận điều trị cả các loại bệnh thông thường để tăng nguồn thu cho bệnh viện, gây nên tình trạng quá tải (nhiều nơi là quá tải ảo). Quy định về khám chữa bệnh trái tuyến, vượt tuyến cũng làm phát sinh cơ chế xin/cho để được chuyển viện ở các bệnh viện tuyến dưới.
P.Thảo
