TỔNG QUAN VỀ RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG
Rối loạn cương dương là tình trạng dương vật cương không đủ cứng hay không đủ khả năng duy trì sự cương cứng nhằm tiến hành thỏa mãn trọn vẹn các hoạt động tình dục. Đây là một trong những biểu hiện của bệnh yếu sinh lý ở phái mạnh.
Hiện tượng cương là quá trình sinh lý rất phức tạp. Quá trình này có sự tham gia của những hệ thống thần kinh, tâm thần, nội tiết, mạch máu, cấu trúc của dương vật… để đưa máu tới thể hang nhiều, giúp dương vật căng cứng. Vì thế, bất kỳ trở ngại nào trong quá trình này dù nhỏ nhất cũng có khả năng gây rối loạn cương.
Do đó, rối loạn cương có thể là do một nguyên nhân hoặc do sự phối hợp của nhiều nguyên nhân khác nhau. Năm nguyên nhân chủ yếu gây bệnh là nội tiết tố, thần kinh, tâm thần, hệ thống mạch máu dương vật và những nguyên nhân bất thường về hình thể cấu trúc của dương vật. Ngoài ra, các chấn thương vùng chậu, bộ phận sinh dục và sử dụng thuốc cũng là những nguyên nhân thường gặp.
NGUYÊN NHÂN RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG
Phần lớn các rối loạn cương dương đều liên quan tới rối loạn mạch máu, thần kinh, tâm lý và hormone. Dùng thuốc cũng có thể là nguyên nhân. Rối loạn cương dương nguyên phát có tỉ lệ thấp, thường là do sự bất thường hoặc bẩm sinh của cơ thể.
Các vấn đề tâm lý cũng là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn cương. Yếu tố này cần được xem xét trong trong mọi trường hợp mắc rối loạn cương dương. Nam giới có thể bị trầm cảm hoặc âu lo, căng thẳng kéo dài trong đời sống cá nhân, cảm giác tội lỗi hoặc sợ hãi không muốn quan hệ tình dục… Các yếu tố tâm lý này hoàn toàn có thể cải thiện bởi các bác sĩ hoặc chuyên viên tâm lý.
70% trường hợp rối loạn cương tới từ các nguyên nhân tổn thương thực thể như:
- Những bệnh lý ảnh hưởng mạch máu, hạn chế dòng máu tới dương vật như: Đái tháo đường, bệnh tim, huyết áp cao hoặc tăng cholesterol trong máu… Phổ biến nhất là bệnh xơ vữa động mạch hang dương vật, nguyên nhân do hút thuốc và đái tháo đường. Xơ vữa động mạch đi kèm thoái hóa tự nhiên sẽ làm giảm khả năng giãn của động mạch và giãn cơ trơn thành mạch, giảm lượng máu đi đến dương vật. Dùng trazodone, ma tuý, rượu và bệnh hồng cầu hình liềm có khả năng gây xơ hóa dương vật, giảm lưu lượng máu cần thiết tới dương vật để cương cứng.
- Các nguyên nhân gây suy giảm sự dẫn truyền thần kinh từ hệ thần kinh trung ương tới dương vật như: Bệnh xơ cứng rải rác, Parkinson, bệnh lý tủy sống, những bệnh thần kinh ngoại biên, tự chủ.
- Rối loạn nội tiết: Nam giới bị giảm testosterone trong máu (mãn dục nam), tăng prolactin do tuyến yên tiết ra, suy tuyến giáp… có nguy cơ cao bị rối loạn cương.
- Những biến chứng của phẫu thuật tại vùng chậu như điều trị ung thư, cắt tuyến tiền liệt; cắt bỏ bàng quang triệt để; phẫu thuật ung thư trực tràng; phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo…
- Chấn thương: Một số chấn thương có thể gây rối loạn cương dương như chấn thương sọ não, tủy sống, xương chậu…
- Một số thuốc điều trị: Các loại thuốc huyết áp cao, thuốc lợi tiểu, thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần… có thể khiến nam giới đối mặt với hội chứng rối loạn cương dương.
- Bệnh trầm cảm, căng thẳng, lo âu kéo dài.
- Vùng chậu chịu áp lực lớn trong thời gian dài.
CÁC BIỆN PHÁP CHẨN ĐOÁN RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG
Khai thác bệnh sử
Khai thác bệnh sử nhằm mục đích giúp hiểu rõ bản chất, trình tự thời gian và mức độ nghiêm trọng của tình trạng rối loạn này, qua đó giúp xác định các yếu tố tâm lý tình dục và nguyên nhân thực thể nếu có thể, đồng thời cũng để giúp khám phá các mối liên quan khác cũng như giúp xác định sự mong đợi của bệnh nhân và bạn tình của họ.
Đánh giá chức năng cương dương
Cần hỏi xem bệnh nhân còn khả năng cương dương vật vào ban đêm hay buổi sáng hay không, điều này quan trọng, vì nó được xem như là khả năng có thể đạt được cương dương vật trong những hoàn cảnh khác nhau.
Đặt bộ câu hỏi đánh giá
Bộ câu hỏi hiện được sử dụng nhiều nhất là Bảng câu hỏi Chỉ số quốc tế chức năng cương dương vật (the International Index of Erectile Function – IIEF), gồm 15 câu để đánh giá 5 lĩnh vực liên quan:
- Chức năng cương dương vật (6 câu)
- Độ khoái cảm ( 2 câu)
- Sự ham muốn tình dục ( 2 câu)
- Sự thỏa mãn trong giao hợp ( 3 câu)
- Sự thỏa mãn toàn diện (2 câu)
Đánh giá mức độ rối loạn cương dương
- 6-20 điểm: mức độ nặng
- 21-30:Mức độ trung bình
- 31-50: Mức độ nhẹ
- 51-60: Không có rối loạn
Thăm khám thực thể
Thăm khám thực thể thường không có vai trò lớn trong chẩn đoán rối loạn cương dương trừ khi xác định các yếu tố nguy cơ kèm theo liên quan đến rối loạn cương dương. Quan trọng nhất là khám bộ phận sinh dục một cách đầy đủ, đánh giá những đặc điểm giới tính phụ và đo huyết áp
3 điểm cần khám lâm sàng:
- Kích thước, hình dạng của dương vật
- Những bất thường của quy đầu, bao quy đầu
- Dấu hiệu của bệnh Peyronie
- Tinh hoàn (số lượng, kích thước, vị trí, tính chất)
Các đặc điểm giới tính phụ:
- Thể trạng cơ thể
- Nữ hóa tuyến vú
- Tình trạng lông
- Phân bố mỡ của cơ thể
- Đánh giá huyết áp
Cận lâm sàng:
Các xét nghiệm cận lâm sàng cũng ít có vai trò trong chẩn đoán rối loạn cương dương, chủ yếu nhằm xác định các yếu tố nguy cơ gây rối loạn cương dương.
- Cần xét nghiệm để chẩn đoán bệnh đái tháo đường, tăng lipid máu và rối loạn nội tiết.
- Siêu âm Doppler màu mạch máu của dương vật.
- Chụp vật hang (cavernosography) và đo áp lực mạch máu vật hang.
- Chụp động mạch dương vật.
CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG
Rối loạn cương dương có chữa khỏi được không là mối băn khoăn của các quý ông ở mọi thời đại. Trước kia để điều trị bệnh lý rối loạn cương dương cho các vua chúa, các danh y nổi tiếng thường dùng các loại thực phẩm, thảo dược như: Cây sâm đất, hạt me, Saffron, dâm dương hoắc, tuy nhiên hiệu quả không cao và khó kiểm soát được tác dụng phụ …
Ngày nay với sự phát triển khoa học công nghệ hiện đại, nhiều loại thuốc, nhiều phương pháp y học hiệu quả an toàn được đưa vào điều trị. Không phải thuốc nào, phương pháp nào cũng dùng để điều trị rối loạn cương dương mà còn phải tùy thuộc vào chẩn đoán của bác sĩ, đối tượng mắc bệnh và nguyên nhân gây bệnh.
Để điều trị an toàn và có hiệu quả cần xác định được được nguyên nhân gây rối loạn cương dương. Bên cạnh đó cần phải khuyên bệnh nhân nên đưa bạn tình của mình đến để cùng được tư vấn, điều trị sẽ giúp hiệu quả điều trị tốt hơn.
Trước kia rối loạn cương dương là một bệnh lý vô cùng khó chữa nhưng ngày nay nền khoa học ngày càng hiện đại, rối loạn cương dương có thể khắc phục với nhiều loại thuốc hiệu quả an toàn.
Dưới đây là các phương pháp điều trị và cách khắc phục rối loạn cương dương:
Thuốc nhóm ức chế PDE5
Đây là lựa chọn đầu tay của các nhà lâm sàng cho bệnh nhân bị rối loạn cương dương, thuốc được sử dụng phổ biến nhất hiện nay mặc dù ra đời muộn nhất. Các thuốc này có 2 cách sử dụng:
- Cách thứ nhất là dùng theo yêu cầu, nghĩa là bệnh nhân uống thuốc này trước khi giao hợp 1 tiếng đồng hồ sau đó chỉ cần có kích thích, ham muốn tình dục thì dương vật sẽ cương cứng khi giao hợp. Cách này được sử dụng phổ biến.
- Cách thứ hai là dùng theo liều hàng ngày các bác sĩ. Cách này được áp dụng khi cách dùng liều theo yêu cầu chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Cách này ít được sử dụng hơn.
Tuy nhiên để thuận tiện hơn cho người sử dụng, các hãng đã đưa ra thị trường một dạng viên ngậm dưới lưỡi hoặc dạng phim có tác dụng chỉ sau khi ngậm dưới lưỡi khoảng 5 phút. Các tác dụng phụ thường gặp của nhóm thuốc này như đau đầu, chóng mặt, sung huyết mũi, nóng mặt.
Sử dụng testosterone
Chỉ sử dụng testosterone để điều trị khi rối loạn cương dương do thiếu hụt lượng testosterone. Đối tượng thường thiếu hụt lượng testosterone là những người suy sinh dục hay mãn dục việc bổ sung testosterone là cần thiết cải thiện tốt về khả năng cương dương vật, tăng ham muốn và tăng khả năng tình dục lên.
Chỉ định bệnh nhân sử dụng testosterone khi kết quả xét nghiệm testosterone huyết thấp.
Bơm hút chân không
Sử dụng dụng cụ hút để tiến hành bơm hút chân không. Dụng cụ hút sẽ tạo một áp lực âm, kéo máu vào dương vật sau đó được giữ lại bằng một vòng thắt ở gốc dương vật. Phương pháp này thích hợp với người lớn tuổi. Hiệu quả cương có thể đạt 90%, và sự hài lòng có thể thay đổi từ 24 – 94%.
Tác dụng phụ là đau dương vật, phù nề, chậm xuất tinh.
Phương pháp này được các bác sĩ chỉ định cho các bệnh nhân không muốn dùng thuốc hoặc không đáp ứng với các loại thuốc chữa rối loạn cương hay có tình trạng bệnh lý toàn thân không thể sử dụng được các thuốc nhóm ức chế men PDE5.
Tiêm trực tiếp vào hang vật các thuốc giãn mạch tác động trực tiếp lên dương vật
Nhóm thuốc này chỉ định cho bệnh nhân không có hiệu quả đối với thuốc ức chế PDE5, bệnh nhân bị rối loạn cương dương có nguyên nhân từ thần kinh, mạch máu, tâm lý…
Tác dụng phụ hay gặp khi sử dụng nhóm thuốc này: cương đau dương vật kéo dài, xơ cứng vật hang, chảy máu, đau tại chỗ tiêm.
Việc tiêm thuốc này có thể được thực hiện tại cơ sở y tế hoặc tại nhà. Tuy nhiên có một khó khăn là bệnh nhân sau khi tiêm tại cơ sở y tế cần phải nhanh chóng về nhà ngay và tiến hành giao hợp. Đối với tiêm tại nhà, cán bộ y tế cần phải hướng dẫn kỹ cho bệnh nhân để đạt được hiệu quả tốt nhất và hạn chế tối đa các trường hợp nguy hiểm có thể gặp phải.
Sử dụng các bài thuốc cổ truyền
Từ thời xưa các danh y nổi tiếng trong cung đã biết sử dụng các dược liệu, thảo mộc tự nhiên đem đi chế biến thành các bài thuốc cổ truyền để điều trị rối loạn cương cho các vua chúa.
Các bài thuốc này có tính chất gia truyền hoặc điều trị theo kinh nghiệm, tuy nhiên các nhà khoa học hiện nay vẫn chưa xác định hết hiệu quả, tác dụng phụ của các bài thuốc này.
Phẫu thuật điều trị rối loạn cương dương
Chỉ chỉ định phẫu thuật khi sử dụng các phương pháp trên không có hiệu quả và đây là phương pháp điều trị cuối cùng.
Phẫu thuật để điều trị bệnh lý rối loạn cương dương có 2 hình thức:
- Hình thức thứ nhất: Cấy vật hang giả. Có 2 loại bộ phận giả đó là loại bán cứng hoặc loại có thể bơm làm cương cứng, trong đó loại có thể bơm có nhiều ưu điểm tuy nhiên giá thành đắt hơn nhiều.
- Hình thức thứ 2 là: Phẫu thuật nối thông động mạch. Hình thức này được áp dụng khi các động mạch cấp máu cho dương vật bị tổn thương và nó có hiệu quả tốt do nó tác động đúng vào nguyên nhân gây rối loạn cương dương.
