Thời gian vàng để cứu người bị đột quỵ

- 32 lượt xem - Tin tức

 

Tại hội nghị khoa học về bệnh đột quỵ nhằm hưởng ứng Ngày Đột quỵ thế giới (29/10), GS.TS.Lê Đức Hinh, Chủ tịch Hội Thần kinh Việt Nam cho biết, đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật (xếp hàng thứ 3 về bệnh gây tử vong sau ung thư và tim mạch), mỗi năm toàn cầu có 16 triệu ca đột quỵ và khoảng 6 triệu ca tử vong.

Theo giáo sư Stephen Davis, Chủ tịch Tổ chức Đột quỵ Thế giới, hơn 2 thập kỷ qua, gánh nặng của đột quỵ đã tăng 26%. Trên 80% trường hợp xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình như ở Việt Nam.

Ở Việt Nam hiện nay do điều kiện kinh tế hạn hẹp nên việc xử trí và quản lý bệnh nhân đột quỵ còn gặp nhiều khó khăn. Kiến thức về tai biến mạch máu não của người dân cũng còn hạn chế. Hậu quả là tỷ lệ bệnh nhân bị di chứng chiếm tới 90%.

Theo giáo sư Nguyễn Văn Thông, nguyên Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, tỉ lệ tử vong do đột quỵ đang có xu hướng giảm nhưng số người bị tàn tật do đột quỵ lại có xu hướng tăng. Nguyên nhân là do số người hiểu đúng cách về thời gian vàng (3 – 4 giờ đầu khi khởi phát đột quỵ) dẫn đến việc đưa bệnh nhân đi cấp cứu muộn, tính mạng giữ được nhưng để lại những tai biến khiến người bệnh trở nên tàn phế.

“Đột quỵ rất nguy hiểm, thường chỉ có thời gian vàng 3-4 giờ đầu từ khi khởi phát đột quỵ để cứu sống người bệnh. Tuy nhiên, ở Việt Nam, kiến thức này còn rất ít người biết, dẫn đến tình trạng nhiều bệnh nhân đột quỵ không qua khỏi, hoặc để lại những di chứng nặng nề về thần kinh. Bệnh nhân đột quỵ thường bị tái phát, lần sau nặng hơn lần trước và sẽ để lại gánh nặng cho xã hội”, GS Hinh cho biết.

Tại Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu nào về chi phí điều trị đột quỵ, song cứ một bệnh nhân đột quỵ ở mức độ tàn tật trung bình nghĩa là mất đi một lao động. Nếu di chứng nặng phải phụ thuộc người khác thì gia đình sẽ phải mất thêm một người chăm sóc. Như vậy, người bệnh đột quỵ là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ, cần đưa ngay bệnh nhân đi cấp cứu kịp thời, được xử trí đúng cách tại trung tâm đột quỵ hay cơ sở y tế chuyên môn sẽ giúp giảm tỷ lệ tử vong; giảm số ngày điều trị và giảm di chứng, tăng cơ hội sống không cần giúp đỡ. “Mức độ di chứng phụ thuộc rất nhiều vào thời điểm và cách thức bệnh nhân được phát hiện, chẩn đoán và điều trị. Nếu bệnh nhân được chuyển đến bệnh viện trong 3 giờ đầu ngay sau khi bị đột quỵ, và được điều trị thuốc làm tan huyết khối, sự phục hồi sẽ rất khả quan”, GS Thông nói.

Để phòng chống, xử trí bệnh nhân đột quỵ hiệu quả, bệnh nhân phải được đưa đến bệnh viện điều trị sớm và điều trị chuẩn. Bệnh hay bị tái phát, lần sau thường nặng hơn lần trước. Vì thế, nguyên tắc chủ đạo của chăm sóc đột quỵ là phát hiện và chẩn đoán sớm, điều trị đợt cấp, dự phòng biến chứng, vận động sớm và phục hồi chức năng. Cách tốt nhất là phòng ngừa và tránh tái phát. Người bệnh không hút thuốc hay uống nhiều bia rượu, phải chăm chỉ tập thể thao, chế độ làm việc và nghỉ ngơi khoa học… Hạn chế ăn quá nhiều chất đạm và béo. Khi trời lạnh, cần mặc ấm, không tiếp xúc với thời tiết lạnh một cách đột ngột. Nếu thấy các dấu hiệu: Yếu liệt hoặc tê rần ở vùng mặt, tay hoặc chân, đặc biệt là một bên cơ thể, chỉ một tay hoặc một chân. Lú lẫn, rối loạn lời nói hoặc hiểu biết (khó tìm từ hoặc không hiểu từ; nói líu ríu, lắp bắp); Không nhìn thấy ở một hay cả hai mắt, hoặc nhìn một hóa hai; Khó khăn khi bước đi, mất thăng bằng, chóng mặt hoặc khó phối hợp các động tác; nhức đầu dữ dội mà không biết nguyên nhân; suy giảm ý thức nhanh chóng; mất thăng bằng, chóng mặt, nôn, kèm theo nhức đầu. Trong một số trường hợp, người bệnh vẫn còn tỉnh táo, nhưng đa số bị giảm sút tri giác (như lơ mơ, ngủ gà, có thể hôn mê). Bệnh nhân có thể liệt nửa người, liệt mặt và các cơ hầu họng (gây nuốt khó, sặc khi ăn uống, nói khó), tiêu tiểu không tự chủ… cần đưa ngay người bệnh đến bệnh viện cấp cứu.

Hồng Hải

Back To Top