Nội soi phóng đại – tầm soát ung thư đường tiêu hoá

Nội soi phóng đại hiện đại đang mở ra bước tiến mới trong phát hiện sớm ung thư dạ dày – nhưng tại sao dù quan sát rõ bất thường vẫn cần sinh thiết để chẩn đoán chính xác? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ lý do và quy trình chẩn đoán tối ưu.

1. Giới thiệu chung

1.1. Tầm quan trọng của tầm soát ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là một trong những ung thư thường gặp tại Việt Nam. Theo các chuyên gia, người từ 40–45 tuổi trở lên, đặc biệt có tiền sử gia đình hoặc viêm dạ dày mạn tính, nên thực hiện nội soi để phát hiện sớm nếu có dấu hiệu nghi ngờ.

1.2. Nội soi phóng đại là gì?

Nội soi phóng đại (magnification endoscopy) sử dụng công nghệ quang học cao cấp (Olympus EVIS X1, kỹ thuật NBI, LCI, BLI…) cho phép phóng ảnh từ 100–300×, giúp bác sĩ quan sát chi tiết cấu trúc vi mạch và bề mặt niêm mạc.

2. Ưu điểm của nội soi phóng đại

1. Phóng đại cận vi cấu trúc mô: Khả năng quan sát vi mạch dưới niêm mạc ở độ phóng đại cao giúp phát hiện sớm tổn thương rất nhỏ

2. Nhuộm màu quang học: Kết hợp NBI, LCI, BLI tạo sự tương phản màu sắc giúp đánh dấu vị trí tổn thương nguy cơ

3. Phát hiện tổn thương phẳng, ranh giới mạch rõ: Quan sát được viền rõ nét, cấu trúc mạch máu bất thường, bề mặt sần sùi – thường gặp trong ung thư giai đoạn sớm

4. Tăng tỉ lệ phát hiện: Tăng độ nhạy, giảm bỏ sót các tổn thương nhỏ so với nội soi trắng truyền thống

3. Tại sao vẫn cần phải sinh thiết?

3.1. Hình ảnh chỉ là gợi ý

Dấu hiệu ranh giới rõ, bề mặt không đều, mạch máu bất thường cho thấy nguy cơ tổn thương ác tính – chỉ là gợi ý. Không thể khẳng định ung thư chỉ qua quan sát

3.2. Tiêu chuẩn vàng chẩn đoán bệnh học

Sinh thiết mô niêm mạc dạ dày và phân tích dưới kính hiển vi vẫn là “chuẩn vàng” để xác định tế bào ung thư

3.3. Phân biệt lành tính/ ác tính và xác định tình trạng HP, viêm

Sinh thiết giúp:

• Phân biệt tổn thương ác tính, loạn sản, ung thư.

• Phát hiện vi khuẩn Helicobacter pylori – yếu tố nguy cơ ung thư dạ dày

4. Quy trình nội soi phóng đại, sinh thiết

1. Chuẩn bị trước soi: Nhịn ăn 6–12 giờ. Gây mê nhẹ để giảm phản xạ nôn và tăng hiệu quả quan sát

2. Thực hiện nội soi phóng đại: Ống soi hiện đại như Olympus EVIS X1 CV‑1500, kèm chế độ nhuộm màu, phóng đại quan sát kỹ niêm mạc. Thời gian khoảng 15–20 phút/ca

3. Sinh thiết vùng nghi ngờ: Dụng cụ chuyên dụng lấy mẫu mô nhỏ, đựng trong môi trường bảo quản, gửi phòng giải phẫu bệnh.

4. Xét nghiệm mô bệnh học: Soi kính hiển vi, định danh tế bào, phân tích thêm HP nếu cần.

5. Trả kết quả sau 3–5 ngày (HP nhanh có thể 2 giờ, mô tế bào khoảng 3–7 ngày)

5. Các dấu hiệu ung thư sớm qua nội soi phóng đại

• Ranh giới rõ ràng với niêm mạc xung quanh như “hình vẽ đường tròn”.

• Mạch máu bất thường: biến dạng, sắp xếp lộn xộn, tăng sinh.

• Bề mặt niêm mạc thay đổi: mất cấu trúc vi tuyến, sần sùi, không trơn láng.

Đây là những dấu hiệu đặc trưng cho tổn thương ác tính giai đoạn rất sớm, cần phân tích mô bệnh để xác định chính xác.

6. Hiệu quả điều trị khi phát hiện giai đoạn sớm

• Phát hiện giai đoạn sớm giúp điều trị ít xâm lấn, như cắt hớt niêm mạc, u dưới niêm mạc, không cần phẫu thuật lớn

• Tỷ lệ sống sau 5 năm vượt 90% nếu phát hiện giai đoạn sớm, trong khi giai đoạn muộn chỉ khoảng 10%

• Giảm đau, thời gian hồi phục nhanh, chi phí y tế thấp hơn.

7. Khi nào nên thực hiện nội soi phóng đại?

• Người ≥ 40–45 tuổi, có tiền sử viêm dạ dày mạn, HP, gia đình ung thư tiêu hóa

• Xuất hiện triệu chứng: đau bụng, ợ hơi/nóng, khó nuốt, sụt cân không giải thích, nôn ra máu, đi ngoài phân đen

• Tầm soát định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ – khoảng mỗi 3–5 năm nếu không có triệu chứng, thường xuyên hơn nếu nguy cơ cao.

8. Rủi ro và chống chỉ định

• Nội soi gây mê: Có thể đau, buồn nôn nhẹ, nhưng đa phần an toàn nếu thực hiện tại cơ sở uy tín

• Chống chỉ định: Dị ứng thuốc gây mê, chất nhuộm, bệnh lý tim mạch mạnh, rối loạn đông máu…

9. Nội soi phóng đại – Tổng kết lợi ích

10. Kết luận và khuyến nghị

Nội soi phóng đại là công nghệ nội soi tiêu hóa tiên tiến, kết hợp phóng đại và nhuộm màu giúp phát hiện ung thư giai đoạn sớm nhanh và chính xác hơn nội soi thường. Tuy nhiên, hình ảnh chỉ là gợi ý – sinh thiết mô bệnh vẫn là tiêu chuẩn vàng để khẳng định chẩn đoán ung thư.
Bệnh nhân từ 40 tuổi trở lên, đặc biệt có nguy cơ hoặc triệu chứng liên quan, nên tầm soát định kỳ, không chờ đến khi triệu chứng nặng mới đi khám. Nội soi phóng đại kết hợp sinh thiết – nếu được thực hiện tại cơ sở chuyên khoa tiêu hóa có thiết bị hiện đại và bác sĩ chuyên môn – mang lại cơ hội điều trị ít xâm lấn, tiết kiệm chi phí và kết quả sống sót cao.

👉 Lời khuyên từ BS. Hà Văn Tước – Phó trưởng khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương 
“Phát hiện sớm ung thư dạ dày giúp điều trị hiệu quả, tiên lượng tốt. Đừng ngần ngại đặt câu hỏi – đội ngũ chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp.”

Liên hệ Tổng đài BVĐK Hùng Vương để được tư vấn và hỗ trợ dịch vụ nội soi tiêu hoá: 18009415