Nguyên nhân thiếu vitamin D
Bệnh còi xương có thể có nguyên nhân do thời kì mang thai, bản thân người mẹ bị thiếu hụt vitamin D dẫn đến gây mất cân bằng ở thai nhi trẻ còi xương ngay từ trong bụng mẹ vì vậy chào đời trẻ bị còi xương suy dinh dưỡng.
Nguồn thức ăn chủ yếu của trẻ sơ sinh là sữa mẹ, nhưng hàm lượng vitamin D trong sữa mẹ không đủ cung cấp thì trẻ sẽ bị còi xương. Ngoài ra trẻ sinh ra thiếu cân, rối loạn tiêu hóa cũng là nguyên nhân còi xương ở trẻ.
Bệnh còi xương có thể có nguyên nhân do thời kì mang thai, bản thân người mẹ bị thiếu hụt vitamin D dẫn đến gây mất cân bằng ở thai nhi trẻ còi xương ngay từ trong bụng mẹ vì vậy chào đời trẻ bị còi xương suy dinh dưỡng.
Nguồn thức ăn chủ yếu của trẻ sơ sinh là sữa mẹ, nhưng hàm lượng vitamin D trong sữa mẹ không đủ cung cấp thì trẻ sẽ bị còi xương. Ngoài ra trẻ sinh ra thiếu cân, rối loạn tiêu hóa cũng là nguyên nhân còi xương ở trẻ.
Dấu hiệu lâm sàng thiếu vitamin D
Dấu hiệu sớm: Các dấu hiệu của hệ thần kinh.
- Trẻ hay quấy khóc, khó ngủ, ngủ không yên giấc, ngủ hay giật mình do thần kinh bị kích thích.
- Ra nhiều mồ hôi về ban đêm, ngay cả khi trời lạnh (mồ hôi trộm).
- Trẻ bị rụng tóc ở vùng gáy (dấu hiệu chiếu liếm).
- Trẻ thường chậm phát triển thể lực, trương lực cơ giảm, da xanh, lách to.
Dấu hiệu muộn: Các dấu hiệu ở xương. Các biểu hiện rối loạn ở xương có thể xuất hiện ở những xương khác nhau, tuỳ theo tuổi của trẻ và mức độ nặng nhẹ của bệnh.
- Chậm mọc răng và răng mọc không cân đối, chậm biết lẫy, bò, đi…
- Thóp rộng, bờ thóp mềm, lâu liền thóp.
- Biến dạng hộp sọ, xương sọ mềm, ấn lõm, trở lại bình thường khi nhấc tay ra, đầu bẹt.
- Bướu xương sọ, thường ở vùng trán, vùng đỉnh.
- Đầu xương cổ tay to, phì đại thành "vòng cổ tay".
- Chuỗi xương sườn và biến dạng lồng ngực, chân vòng kiềng, cong vẹo cột sống.
- Có thể bị co giật do hạ can xi máu.
Một số giải pháp phòng chống thiếu Vitamin D và bệnh còi xương
- Thiếu vitamin D có thể dự phòng bằng cách tắm nắng đúng cách, sử dụng chế độ ăn hợp lý, đa dạng, cải thiện bữa ăn gia đình. Biết lựa chọn các thực phẩm giàu canxi, vitamin D. Chế độ ăn cần có đủ chất đạm, vitamin, khoáng chất và đủ dầu mỡ để hỗ trợ hấp thu vitamin D.
- Ăn uống da dạng các loại thực phẩm (đủ 4 nhóm), sử dụng thực phẩm giàu vitamin D như cá, trứng (lòng đỏ trứng), gan, dầu cá…; Lựa chọn các thực phẩm bổ sung vitamin D như sữa, bột dinh dưỡng cho trẻ em, bột mì, bánh qui, dầu ăn, ngũ cốc…
- Ăn các thực phẩm giàu canxi như tôm, cua, cá, sữa, và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, bánh flan, phomat …. Cần chú ý canxi trong sữa dễ hấp thụ hơn canxi từ các nguồn thực phẩm khác; cá nhỏ nguyên xương, tôm tép nguyên vỏ mới chứa nhiều canxi.
- Bữa ăn cần có đủ dầu, mỡ để tăng hấp thu vitamin D. Ngoài ra chế độ ăn cần có đủ chất đạm, vitamin và khoáng chất (magie, kẽm, tỷ lệ canxi/phốt pho cân đối…).
Với bà mẹ mang thai và cho con bú:
Phải ăn uống đầy đủ. Vào những tháng cuối thai kỳ nên dùng thức ăn có nhiều canxi, vitamin D, phốt pho. Uống bổ sung vitamin D liều dự phòng theo chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa.
Với trẻ em:
- Thúc đấy và hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ: Cho trẻ bú trong vòng một giờ đầu sau khi sinh, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn đến 6 tháng tuổi và tiếp tục cho bú tới 24 tháng.
- Tránh ăn dặm quá sớm.
- Bữa ăn của trẻ đầy đủ, cân đối, phù hợp với nhu cầu của từng lứa tuổi, đặc biệt lưu ý trẻ sinh non, sinh đôi, suy dinh dưỡng….
- Sớm cho trẻ ra ngoài trời ngay từ tháng đầu tiên, tắm nắng đúng cách
Tắm nắng đúng cách
- Tắm nắng cung cấp 90-95% vitamin D cho cơ thể. Khi tắm nắng cần đội mũ, đeo kính râm để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp vào đầu. Không sử dụng các loại kem để bôi vào da trong thời gian tắm nắng.
- Bà mẹ có thai và cho con bú nên tắm nắng (hàng ngày, để lộ chân, tay tiếp xúc ánh nắng mặt trời 15-20 phút vào trước 8 giờ sáng hoặc 4-5 giờ chiều)
- Trẻ cần ở nơi thoáng mát, nhiều ánh sáng. Cho trẻ tắm nắng hàng ngày ngay từ tháng đầu sau đẻ, để lộ chân, tay, lưng, bụng, ngực cho da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Thời gian tắm nắng:15-20 phút vào buổi sáng trước 8 giờ hoặc 4-5 giờ chiều.
