1. Các tổn thương cột sống thường gặp
- Trật khớp
Khi một khớp bị lệch khỏi vị trí, đốt sống không thể cử động bình thường. Các đĩa đệm và cơ có thể bị chèn ép và dây thần kinh có thể bị kích thích.
- Lồi đĩa đệm
Đĩa đệm bị bào mòn do các sang chấn lặp đi lặp lại sẽ làm nhân đĩa đệm có thể chèn lên vòng sợi và gây kích thích dây thần kinh.
- Thoái hóa cột sống giai đoạn sớm
Khi các sang chấn lặp đi lặp lại đĩa đệm bị bào mòm dẫn đến hình thành gai xương, có thể gây căng cơ, mô mềm và dây thần kinh có thể bị kích thích.
- Thoái hóa cột sống giai đoạn nặng
Khi đĩa đệm mỏng dần, các đốt sống có thể bị dính nhau gây chèn ép dây thần kinh làm đau nặng hơn, khả năng vận động giảm rõ rệt.
2. Các tư thế đúng cho cột sống
Những việc nên làm để giữ tư thế sinh lý của cột sống
Nâng vác đồ
- Hạ thấp người bằng đầu gối
- Luôn đứng ở tư thế vũng chắc, giữ đồ vật xát vào cơ thể
- Chỉ nâng đồ vật đến mức cao bằng ngực
Đứng / Đi bộ
- Đứng ở tư thế một chân cao hơn chân kia và đổi chân thường xuyên
- Tư thế đúng khi đi bộ: đầu ngẩng cao, cằm thu gọn, ngón chân thẳng
Ngồi
- Ngồi với bàn chân thẳng trên mặt sàn. Đầu gối hơi thấp hơn hông.
- Tránh ngồi hoặc lái xe quá lâu, nên có thời gian nghỉ ngơi
- Dùng các vật dụng nâng đỡ cho cổ và lưng
- Ngồi tựa chăc vào lưng ghế, có thể bảo vệ bằng đai hỗ trợ
Nằm
- Chọn nệm giúp giữ tư thế sinh lý của lưng
- Nên nằm nghiêng, đầu gối gập lại và chèn một cái gối vào giữa hai đầu gối của bạn hoặc nằm ngửa đặt gối ở dưới hai đầu gối.
- Dùng gối hoặc vật dụng nâng đỡ cổ.
3. Bài tập cho thắt lưng
Luôn làm nóng cơ thể khoảng 2-3 phút trước khi bắt đầu bài tập, không tập quá sức ở lần đầu tiên. Ngưng bất kỳ bài tập nào gây đau lưng tái phát hoặc khó chịu ở chân. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bị đau khi tập luyện.
- Nâng đầu gối chạm ngực: Nâng 1 đầu gối đến ngực, dùng tay giữ đầu gối trong 5 giây, trở về vị trí ban đầu, sau đó đổi bên.
Chú ý: không nâng chân bằng tay và bàn tay
- Nghiêng xương chậu: Đặt tay dưới đầu, giữ chặt bụng và mông, nâng nhẹ mông về phí trần nhà đến khi phần thắt lưng thằng trền sàn, giữ 5 giây và trở về vị tri ban đầu.
- Nâng nửa người: Đặt tay lên ngực, nâng nhẹ đầu và cổ về phía ngực, vươn 2 tay và đặt lên lên 2 đầu gối, giữ 5 giây và trở về vị trí ban đầu
Chú ý: giữ đầu thẳng với vai.
- Cử động vai: Nằm sấp nâng người bằng khuỷu tay, giữ 10-20 giây, trở về vị trí ban đầu và thả lỏng trong 1 phút
Chú ý: Giữ phần thắt lưng thả lỏng toàn thân.
- Giãn gân kheo: Gập chân trái và duỗi thẳng chân phải, nhẹ nhàng nâng chân phải đến mức có thể và giữ lại bằng tay, giữ yên 15 giây và thả chân về vị trí ban đầu, thực hiện tương tự cho chân trái
Chú ý: dùng bàn tay để kéo chân về phí bạn, hãy hỏi ý kiến Bác sỹ trước khi luyện tập.
- Xoay phần thắt lưng: Duỗi 2 tay sang 2 bên, lòng bàn tay úp trên sàn, từ từ đưa 2 đầu gối sang 1 bên và xoay đầu về phía ngược lại, giữ vai trên sàn, giữ trong vòng 5 giây và trở lại vị trí ban đầu, lặp lại 10 lần nhẹ nhàng và đổi bên.
- Tăng vận động hông: Đây là bài tập nâng cao (Bạn hãy hỏi ý kiến bác sỹ trước khi thực hiện), nằm sấp (đặt một cái gối nhỏ dưới bụng) duỗi chân trái và kéo căng cơ mông, từ từ nâng chân trái lên sau đó về vị trí ban đầu, đổi sang chân phải.
Chú ý: Giữ xương chậu ép trên sàn khi bạn nâng chân và giữ thẳng chân.
4. Bài tập cho cổ
Trước khi tập hãy đắp khăn có nước ấm vào cổ, thực hiện mỗi bài tập 5 lần, ngày 3 lần. Ngưng bất kỳ bài tập nào gây đau, bạn cần tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi thực hiện bất kỳ chương trình luyện tập nào.
Bài tập cử động giúp kéo giãn cơ cổ
Khi thực hiện hãy ngồi ở tư thế đúng, thả lỏng toàn thân và cử động nhẹ nhàng.
4. Bài tập cho cổ
Trước khi tập hãy đắp khăn có nước ấm vào cổ, thực hiện mỗi bài tập 5 lần, ngày 3 lần. Ngưng bất kỳ bài tập nào gây đau, bạn cần tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi thực hiện bất kỳ chương trình luyện tập nào.
Bài tập cử động giúp kéo giãn cơ cổ
Khi thực hiện hãy ngồi ở tư thế đúng, thả lỏng toàn thân và cử động nhẹ nhàng.
- Từ từ xoay đầu qua phải đến mức có thể, giữ 3 giây, xoay đầu về vị trí giữa, làm tương tự cho bên phải.
- Cúi cằm xuống từ từ về phía cổ đến mức có thể, giữ 3 giây, ngẩng đầu lên.
- Nghiêng đầu sang trái, giữ 3 giây, trở về vị trí giữ, đổi bên sang phải.
- Ngửa đầu ra phía sau để thấy trần nhà, giữ 3 giây sau đó giữ đầu thẳng, chỉ thực hiện bài tập này khi được bác sỹ chỉ định.
Bài tập tĩnh giúp cho các cơ cổ khỏe hơn
Hãy hít thở đều khi tập, mỗi bài tập thực hiện trong 5-6 giây, sau đó thả lỏng cơ toàn thân
Hãy hít thở đều khi tập, mỗi bài tập thực hiện trong 5-6 giây, sau đó thả lỏng cơ toàn thân
- Dùng lòng bàn tay ấn vào trán từ từ để chống lại lực hướng về phía trước
- Đặt bàn tay ở một bên đầu, ấn nhẹ từ từ và chống lại lực ấn bằng cơ cổ.
- Đặt bàn tay ở một bên đầu, cố chạm cằm vào vai bên kia đồng thời dùng tay để chống lại cử động đó.
- Đặt 2 tay ra phía sau đầu, cố đẩy đầu về phía sau, đồng thời chống lại lực đẩy đóng bằng tay.
5. Điều trị đau cột sống cổ và thắt lưng
Điều trị đau cột sống cần nhiều thời gian (vài tuần thì triệu chứng mới cải thiện) do đó bạn cần phải kiên nhẫn. Bạn cần thảo luận với bác sỹ để có kế hoạch điều trị tốt nhất.
a. Điều trị bằng vật lý trị liệu
Tùy theo tình trạng bệnh, bác sỹ có thể đề nghị một số phương pháp vật lý trị liệu thích hợp với bạn, nhằm làm giảm đau, phuck hồi những vận động và chức năng đã mất và phòng ngừa lặp lại các chấn thương.
Các biện pháp vật lý trị liệu mà bạn có thể áp dụng:
Điều trị đau cột sống cần nhiều thời gian (vài tuần thì triệu chứng mới cải thiện) do đó bạn cần phải kiên nhẫn. Bạn cần thảo luận với bác sỹ để có kế hoạch điều trị tốt nhất.
a. Điều trị bằng vật lý trị liệu
Tùy theo tình trạng bệnh, bác sỹ có thể đề nghị một số phương pháp vật lý trị liệu thích hợp với bạn, nhằm làm giảm đau, phuck hồi những vận động và chức năng đã mất và phòng ngừa lặp lại các chấn thương.
Các biện pháp vật lý trị liệu mà bạn có thể áp dụng:
- Nhiệt: chườm lạnh có thể giúp làm giảm viêm, chườm nóng khi thấy cứng cơ hay đau nhức. Ngoài ra, nhiệt được tạo ra bằng điện và sóng siêu âm từ các thiết bị đặc biệt có thể làm nóng các mô ở sâu hơn.
- Luyện tập: Bạn sẽ được hướng dẫn các bài tập đặc biệt và thích hợp để giúp làm mạnh và cải thiện khả năng hoạt động cho cổ và thắt lưng.
- Mát – xa: Giúp thư giãn cơ, kỹ thuật xoa nắn nhẹ nhàng trên các đốt sống sẽ giúp phục hồi vận động cho các khớp cột sống. Bạn cũng có thể tự mát – xa vùng cổ khoảng 15 phút sau khi tắm dưới vòi hoa sen, nên dùng lotion để tránh làm đỏ da.
- Kích thích bằng xung điện: Nhằm giảm sự đau nhức và viêm, bên cạnh đó việc thư giãn đúng lúc và đúng tư thế khi làm việc, nghỉ ngơi hay đi chơi thể thao sẽ giúp bạn rất nhiều.
b. Điều trị bằng thuốc
Bác sỹ có thể kê toa một số loại thuốc để giúp bạn cải thiện triệu chứng trong một số trường hợp.
Một số loại thuốc bác sỹ có thể kê toa cho bạn:
Bác sỹ có thể kê toa một số loại thuốc để giúp bạn cải thiện triệu chứng trong một số trường hợp.
Một số loại thuốc bác sỹ có thể kê toa cho bạn:
- Thuốc giảm đau đơn thuần như paracetamol, tramadol, dextroppropoxyphene, các thuốc này chỉ có tác dụng giảm đau.
- Thuốc giảm đau kháng vieemkhoong streroid (NSAID) như aspirin, ibuorofen, naproxen, celecoxib,…các thuốc này có cả tác dụng giảm đau và kháng viêm nên sẽ làm giảm sưng sưng đau. Lưu ý là nhóm thuốc này có thể gây một số tác dụng ngoài ý trên đường tiêu hóa như kích ứng và loét dạ dày.
- Đặc biệt eperisone, một loại thuốc giãn cơ cũng được chỉ định trong điều trị đau cột sống. Với tác dụng làm giảm đau và giãn cơ thuốc này có thể kết hợp với các thuốc giảm đau khác để tạo ra hiệu quả giảm đau tối ưu.
